زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

پیری ساره (قرآن)





ساره ، همسر ابراهیم علیه السلام هنگام بشارت فرشتگان به تولد اسحاق علیه السلام در دوران پیری و سالخوردگی بود.


۱ - بشارت به تولد اسحاق در پیری



ساره، همسر حضرت ابراهیم علیه السلام هنگام بشارت فرشتگان به تولد اسحاق علیه السلام در دوران پیری و سالخوردگی بود: «... فبشرنـها باسحـق... • قالت یـویلتی ءالد وانا عجوز وهـذا بعلی شیخا...» ... اورا به اسحاق بشارت دادیم...• گفت: ‌ای وای بر من! آیا من فرزند می‌آورم در حالی که پیرزنم و این شوهرم پیر مردی است این راستی چیز عجیبی است.

۱.۱ - نوید بقای نسل


اسحاق نام فرزندی است که همسر ابراهیم از آن جناب آورد و یعقوب نام پسر اسحاق است، و بنابراین منظور ملائکه این بوده که به وی بفهمانند که نسل او باقی می‌ماند.

۱.۲ - معنای ویل


کلمه ویل به معناى قبح و زشتى است ، و هر بدى را که مایه اندوه آدمى شود ویل مى گویند، مانند مردن یا مصیبت دیدن یا جنایت فجیع یا رسوائى و امثال آن ، و این ندا در جایى گفته مى شود که طرف بخواهد بطور کنایه بفهماند که آن مصیبت ، آن امر فجیع ، آن رسوایى و... دارد مى رسد، پس وقتى گفته مى شود: (یا ویلى) معنایش این است که مصیبتم رسید، خاک بر سرم شد و آنچه مایه اندوه من است بر سرم آمد، و آوردن حرف (تاء) و گفتن : (یا ویلتى) زمانش وقتى است که بخواهند همان ویل را فریاد بزنند و دیگران را خبردار کنند.

۱.۳ - معنای عجوز و بعل


و کلمه عجوز به معناى سالخوردگى زنان ، و کلمه بعل به معناى شوهر و یا به عبارتى دیگر همسر زن است و معناى اصلى این کلمه کسى است که قائم به امرى بوده و در آن امر مستغنى از غیر باشد،مثلا به درخت خرمایی که بی نیاز از آبیاری با آب نهر و چشمه است و به آب باران اکتفاء می‌کند بعل می‌گویند و نیز به صاحب و رب (همنشین و مربی) بعل گویند، کلمه بعلبک هم (که امروز نام شهری در لبنان است) از همین باب است چون در قدیم هیکل و معبد بعضی از بتها در آنجا قرار داشت.

۲ - منشا تعجب ساره



بشارت به فرزنددار شدن در سن پیری ، منشا تعجب ساره ، همسر ابراهیم علیه السلام بود: «... فبشرنـها باسحـق ومن وراء اسحـق یعقوب• قالت یـویلتی ءالد وانا عجوز وهـذا بعلی شیخا ان هـذا لشیء عجیب» و همسرش ایستاده بود خندید او را بشارت به اسحاق و پس از او یعقوب دادیم• گفت: ‌ای وای بر من! آیا من فرزند می‌آورم در حالی که پیرزنم و این شوهرم پیر مردی است این راستی چیز عجیبی است.

۲.۱ - معنای عجیب


و کلمه عجیب - بر وزن فعیل - صفت مشبهه از ماده عجب است، و تعجب حالتی است که به انسان در هنگام دیدن چیزی که سبب آن را نمی‌داند دست می‌دهد و به همین جهت بیشتر در مواقع استثنایی و نادر به آدمی دست می‌دهد چون در این مواقع معمولا انسان سبب حادثه را نمی‌داند و اینکه همسر ابراهیم علیه ‌السلام گفت : «یا ویلتی ءالد» گفتارش در مورد تعجب و تحسر بوده، چون وقتی بشارت ملائکه را شنیده آن حالتی که یک پیرزن نازا از همسر پیرمردش باردار شده و دارد بچه اش را میزاید در نظرش مجسم شده و معلوم است که چنین پیشامدی سابقه نداشته و قهرا امری شگفت آور خواهد بود، علاوه بر این، از نظر افکار عمومی مردم نیز وضعی ننگ آور و زشت است و خنده و تمسخر مردم را برمی انگیزد و چنین چیزی مایه رسوایی است.
«فاقبلت امراته فی صرة فصکت وجهها وقالت عجوز عقیم»در این هنگام همسرش جلو آمد در حالی که (از خوشحالی و تعجب) فریاد می‌کشید و به صورت خود زد و گفت (آیا پسری خواهم آورد در حالی که) پیرزنی نازا هستم؟!.

۲.۲ - معنای صره


در مجمع البیان می‌گوید: کلمه صره به معنای فریاد شدید است، و از صریر دروازه گرفته شده، که هنگام باز و بسته شدن صدا می‌کند، و این کلمه در مورد جماعت هم به همین شکل استعمال می‌شود. و کلمه (صک) زدن با اعتماد شدید است. و معنای آیه این است که : (در این میان) همسر ابراهیم که بشارت را شنیده بود با فریاد و زاری آمد در حالی که سیلی به صورت خود می‌زد، و می‌گفت : آخر من پیرزنی هستم که در جوانی‌ام نازا بودم چگونه حالا که پیر شده‌ام بچه می‌آورم؟ و یا معنایش این است که : آیا هیچ سابقه دارد که زنی عجوز و عقیم بچه بزاید.

۳ - پانویس


 
۱. هود/سوره۱۱، آیه۷۱.    
۲. هود/سوره۱۱، آیه۷۲.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۰، ص۴۸۲- ۴۸۳.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۷۰.    
۵. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۲، ص۴۶۰.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۳۰۷.    
۷. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۲، ص۳۸۶.    
۸. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۴، ص۴۴۷.    
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۰، ص۴۸۲- ۴۸۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۷۰.    
۱۱. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۲، ص۴۶۰.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۳۰۷.    
۱۳. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۲، ص۳۸۶.    
۱۴. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۴، ص۴۴۷.    
۱۵. هود/سوره۱۱، آیه۷۱.    
۱۶. هود/سوره۱۱، آیه۷۲.    
۱۷. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۹.    
۱۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۵۶۸.    
۱۹. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۶، ص۵۵۳.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۲۶۳.    
۲۱. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۷، ص۶۲۰.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۲۷۶، برگرفته از مقاله «پیری ساره».    


رده‌های این صفحه : پیری | زنان قرآنی | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.